SOBA ZEHİRLENMESİ

Çoğumuzun evinde kalorifer yada doğal gaz ile ısıtma sistemi söz konusu değildir. İlçemizde en fazla ısınma sorunumuzu soba ile karşılamaktayız. Soba deyince aklımıza kestane pişirmek, aksam eve gelince yada okuldan çıkınca çoraplarımızı çıkarıp ayaklarımız ısıttığımız, mandalina kabuklarını sobanın üzerine koyarak evin içine hoş kokularını sardığı o güzel anlar geliyor. Fakat o güzel yanların yanında ise bazı olaylar üzebiliyor. Örneğin sobanın tüterek gaz ortaya çıkarması sonucu olan zehirleneler..Bu çıkan gazın adı karbonmonoksitdir. Karbonmonoksitin özelliği renksiz ve kokusuz olduğu için havadaki gazın farkında olunmasını belirtiler ile anlaşılıyor. 2016 yılında yapılan araştırmaya göre 1271 kişi karbonmonoksitten zehirlendiği ve bu zehirlenmede ise 163 kişi hayatını kaybetmiştir.

Vücudumuzda nasıl hasara yol açar?

Karbonmonoksit vücudumuza solunum yolu ile alarak akciğerlere oradan ise kana geçer ve hemoglobine bağlanır. Yanı kandaki oksijeni taşıyan hücrelere bağlanır. Asıl görevi olan dokulara oksijen taşımak olan hemoglobin  görevini yapamaz ve dokular oksijensiz kalarak vücudumuza hasar vermeye başlar.

Belirtileri,

Kış olaylarında olması nedeni ile bazı belirtileri grip yada nezle ile karıştırılır. İlk belirtisi  baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı  şeklinde ilk belirtiler ortaya çıkar. Karbonmonoksite  ( soba dumanına) daha fazla maruz kalınarak belirtiler şiddetleniyor. Bitkinlik hissi, uyku hali, yorgunluk, mide bulantısı, baş dönmesi, karın ağrısı, unutkanlık, zihin karışıklığı, uyuşukluk şeklinde orta düzey belirtiler verir. Daha fazla dumana maruz kalınarak daha ciddi olan belirtiler ortaya çıkar. Bunlar ise sersemlik, kusma, kas koordinasyonlarında kayıp olması, bilinç kaybı ve ölüm ile sonuçlanır.

İlk yardımı olarak neler yapacaz?

• İlk olarak soba zehirlenmesinden kaynaklandığına emin olduğumuz zaman camlar ve kapılar açılmalı yada camlar kırılarak odanın havalandırılmasının sağlanması
• Dumandan zehirlenen kişi direk o ortamda çıkarılarak uygun bir ortam olan dumansız alana götürülmelidir
• Acil yardım isteyin(112)
• Hastanın bulantısı kuması olacağı için hastanın başında bir kişini beklenmesi gerekir kumasına karşın hastayı yan yatış pozisyonuna getirilebilir.
• Gelen sağlık ekibine olanları eksiksiz bir şekilde anlatılması hastanın yaşamına tutunma şansını biraz daha arttırır.

Soba zehirlenmesinden korumak için yapılması gerekenler

– Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalar, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtlar (sıvı ve gaz gibi) kullandığı takdirde ise 3 ayda bir temizlenilmeli

-Evler hafta da en az 1 kere olsun havalandırılmalı, evdeki dumanın ve tozların çıkmasına izin verilerek temiz hava doldurulması sağlanmalıdır.
-Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli. İzin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı.
– Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı.
-Binaların yangından korunması yönetmeliklerine mutlaka uyulmalı.
-Baca gazlarının soğumasını azaltmak, baca tepmesini önlemek ve hava şartlarının etkisini azaltmak için bacalar yalıtılmalı veya baca duvarı et kalınlığı en az 10 cm. olmalı. 
-Bacalara, yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları vb maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalı.
-Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler.
-Gece yatarken soba kesinlikle açık bırakılmamalı.