SOLUNUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bir hastanın ya da sağlıklı bir kişinin hal ve hareketlerinden solunumun nasıl olduğunu ya da bir problemin olup olmadığını anlamış oluruz. Bu sebepten dolayı solunum sırasında, solunum yollarından geçen havanın çıkaracağı sürtünme sesinden başka ses duyulmaması gerekmektedir.

İşte bu sebepten ilk önce hastayı değerlendirirken, gözümüzle değerlendirmeliyiz.

  • Hastanın pozisyonun değerlendirilmelidir. Normal kişiler sırt üstü rahatlıkla yatar fakat solunum sıkıntısı çeken kişiler ise yatarken sırtına yastık koyarak yükseltmek isterler sırt üstü yatmakta zorlanmaları ilk belirtilerdendir.
  • Yüz ifadesi önemlidir. Solunum sırasında açı çekiyor mu çekerse yüz ifadesi bu açıyı ifade edebilir.
  • Solunum hız ve şeklini değerlendirmeliyiz. Solunum sırasında solunumun sayısı derinliği ritmine bakılmalıdır.
  • Hastanın solunum sesi değerlendirirken stetoskop aleti ile sırt bölgemizden ve göğüs bölmemizden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.
  • Sırt bölgesinden değerlendirilirken; sol sırt akciğer ucu ile sağ sırt akciğer ucunun karşılaştırması yapılarak şekilde gösterildiği gibi değerlendirilmesi gerekmektedir.
  • Göğüs bölgesi değerlendirilirken; sırt bölgesini değerlendirdiğimiz gibi iki akciğerin karşılaştırılarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sırt bölgesinden 10 noktadan solunum değerlendirmesi yapılırken göğüs bölgesinden ise 8 noktadan solunum değerlendirmesi yapılır.

NOT: solunum sesleri değerlendirilirken;

  1. Dinlendiği bölgedeki Akciğerin anormal sesine bakılır.
  2. İki akciğer arasındaki solunum farklılıklarını ayırt edilerek solunum değerlendirmesi yapılır.

SIK KARŞILAŞILAN SOLUNUM TİPLERİ

  • EUPNEA : Normal solunum anlamına gelmektedir.
  • HİPERPNE : Hızlı ve derin solunum anlamına gelir.
  • HİPOPNE : Yüzeysel solunum anlamına gelir solunum yetersizliğinin belirtisidir.
  • POLİPNE : Solunum sıklığının artmasıdır.
  • APNE : Solunum geçici olarak durmasıdır. Hastanın uyanıkken en az 20 saniye, uyurken ise 39 saniye solunum durması anlamına gelir. En sık geceleri karşımıza çıkar.
  • ORTOPNE : Hasta yatar pozisyonda solunum sıkıntısı yaşaması ile birlikte oturduğu zaman solunumun sıkıntısının geçmesi anlamına gelir.
  • PLATİPNE : Ortopedinin tersi olup yatmakla düzelen solunum tipidir.
  • KUSSMUAL SOLUNUM : Hızlı derin solunum anlamına gelir.
  • CHEYNE-STOKES SOLUNUM : Hastanın solunum normaldir. Sonra normal solunum bir anda hızlı derin solunuma geçer sonra solunum yavaşlar ve durur sonra normal solunuma döner bu solunum tipine denir.
  • ÖLÜM RALLERİ : Hastanın yaşamının son evresinde akciğerdeki seksiyonu temizleyememesi nedeniyle ortay çıkan, hırıltılı ve kaba gürültü şeklindeki sese denir.