Anafilaksi (alarji) de ilk yardım

Anafilaksi, antijen-antikor tepkimesi sonucu aniden ortaya çıkan aşırı duyarllık reaksiyonu ile metobolizmayı etkileyen kısa süre de ölümle sonuçlanabilen solunum ve dolaşım yetmezliği tablosudur. Antijen vücuda dolaşan yabancı olan her türlü madde olarak tanımlanır. Antikor ise bağışıklık yanıt ile kendilerinin oluşumuna neden olan antijenlerle birleşerek tepkimeye yol açabilen immunoglobulinlerdir. Anafilaksiden ölüm oranın bir milyon kişiden yaklaşık üç kişi olarak verilmekedir. Anafilakside ölüm nedeni %75 oranın da direk solunum yollarına etki ederek ve %25 oranında ise dolaşıma etki ettiği için ölümle sonuçlanmaktadır.

 

Anafilaksiye yol açan etkenler;

 

Anafilaksinin nedenleri toplumların yaşam şekilleri ve yaşam alanlarına göre değişmekle birlikte, en sık karşılaşılan ve ölümcül olanları penatral yolla olan zehirli böcek ısırmaları ve ilaçlardır.

 

Bunlar ise

Ilaç grublarından;

• Penisilin
• Lokal anastezide kullanılan ila.çlar
• Salisilatlar
• Enzimler gibi

 

Zehirli böceklerde ise

• Arı
• Ateş karıncaları
• Deniz anası

 

Yiyecekler de ise

• Kabuklu deniz ürünlerinde
• Fıstık ceviz gibi çerezlerde
• Süt ve süt ürünlerinde
• Çilek mango gibi meyvelerde
• Çikolata da

 

 

 

Solunum yolu ile alınan maddeler de ise

• Polen
• Tozlar
• Parfümler

 

Anafilaksi öyküsünde

Anafilaksi tablosu ile karşı karşıya kalan hasta genellikle 30 dk içinde belirtiler vermeye başlar. Bazen ise antijenin alınma yoluna göre değişiklik gösterir ve saniyeler kadar zaman inebilir o yüzden hızlı müdale edilmesi gereken bir durumdur. Anafilaksiyi 2 durumda inceleyeceğiz hafif ve şok tanlosu şeklinde.

Hafif reaksiyonda lokal ödem, kızarıklık, kaşıntı, ürtiker belirtileri vardır.

Şok tablosnda ise; hasta da solunum açlığı, hipotansiyon, wheezing (sesli solunum) boğulma hissi, kardiyak ritim değişikliği, myokard iskemi şeklinde ataklar ve solunum yollarında ödem şeklinde bir toblo karşımıza çıkar ve hemen müdahale edilmesi gerekir.

Ilk müdahalede yapılması gerekenler;

Hafif reaksiyon tablosunda ilk yapılması hastanın kaşınan yerlerini kaşınmasını engellenmesi ve soğuk uygulama yaparak rahatlaması sağlanabilir ve hastane götürülerek alerji iğnesi şeklinde ilk tedavisi yapılmış olur. Arı sokmalarında da alerji toblasu ile karşı karşıya kalırız bu durumda ise ağız bölgesinden sokmuşsa direk hastaya soğuk buz emmesi söğlenerek hasta gelişebilecek ödeme karşı önlen alınış olur ve zaman kazanmış olunur.

Şok tablsounda ise

Şok tablosu gelişmişse hastanın şok pozisyonu verilir. Yani hasta sırt üstü yatırılarak ayaklarının 30 derece yukarı kaldırılarak kan akımının kalbini yapmasını sağlamak.bulantı kusma varsa başı hafif yana çervirilir ve vakit kaybetmeden 112 yi yada hsataneye sevkini hemen sağlamamz gerekir.